Actueel

Audrey recenseert

di 29 mei 2018

Audrey de Jong is psycholoog, psychotherapeut en cognitief gedragstherapeut. In deze rubriek bespreekt zij boeken over psychologie, therapie, coaching en zelfhulp.

De sterren geven een indicatie van de mate waarin het boek inspirerend en/of origineel is, gericht is op de praktijk, een wetenschappelijke basis kent, een aansprekende schrijfstijl heeft en extra’s biedt in de vorm van tools, links en werkbladen.

Sterren legenda:
          niet van toepassing
*         in beperkte mate aan de orde/sober toegepast
**       redelijk
***      prima in orde/gemiddelde beoordeling
****     bovengemiddeld
*****   opvallend goed, springt er echt uit

 

Begrijp de pijn
David S. Butler en G. Lorimer Moseley
Vertaald door Bart van Buchem
133 pagina’s
ISBN 978 0987 246790
Uitgeverij Noigroup Publications

Pijn, waar dan ook in je lichaam ervaren, heeft zijn oorsprong in het brein waarbij de pijnbeleving niet noodzakelijkerwijs samenhangt met de hoeveelheid schade in je weefsels.

Wanneer je dit gegeven op je in laat werken volgt hieruit dat het ervaren van pijn een reactie van je brein is op iets dat als een bedreiging beoordeeld wordt.  De manier waarop je brein een pijnervaring samenstelt, komt namelijk voort uit een veelheid van zintuiglijke prikkels. Er zijn geen afzonderlijke ‘pijnsensoren’ in je lichaam, maar miljoenen sensoren in de celwanden en aan het uiteinde van elk neuron die informatie aan het ruggenmerg doorgeven, wat weer naar het brein gestuurd kan worden. Deze sensoren reageren bijvoorbeeld op temperatuur, mechanische krachten (druk) of chemische stofjes (melkzuur in het lichaam, brandnetels van buiten) en vallen samen met sensoren in ogen, oren en neus. Gespecialiseerde neuronen geven boodschappen aan het brein door die op basis van de aangeboden informatie besluit of er gevaar dreigt en pijn produceert.

Hoe dit pijnnetwerk vernuftig in elkaar steekt en je vaak beschermt, terwijl de schade al gerepareerd is, lees je in dit boek dat je stap voor stap meeneemt doorheen de meest recente wetenschappelijke inzichten. Bovendien wordt niet alleen uitgelegd hoe je alarmsysteem gevoelig is geworden en hoe angsten, houdingen, beweging en overtuigingen bijdragen aan chronische pijn, maar leer je ook hoe je geduldig en
vasthouden op een slimme manier bewust activiteiten op kunt bouwen om deelname aan het leven weer uit te breiden. Want echt, het kan.
 

Uitgevoerd op A4-formaat in ringband en voorzien van vele aansprekende figuren en visuele uitwerkingen van de teksten die dit boek niet alleen prettig om te lezen maken maar wat ook veel handvatten biedt voor de uitleg richting cliënten.  

****     Inspirerend/origineel
****     Praktisch, toepasbaar
***      Wetenschappelijk onderbouwd
****     Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
***      Vormgeving, opmaak
*         Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Werken met een lichaam dat moeilijk doet
Joeri Calsius
214 pagina’s
ISBN 978 9463 442459
Uitgeverij Acco

Bijzonder fijn, zo’n boek wat niet meegaat in de ongewone opdeling van lichaam en geest, maar waar juist ingezet wordt op een meer discipline overstijgend denkkader waarin lichaam en geest met elkaar in natuurlijke verbinding zijn.

In dit werk van een specialist om het gebied van de lichaamsgerichte en psychodynamische psychotherapie en osteopathie wordt met experiëntieel lichaamswerk voortgebouwd op denkkaders en wetenschappelijke bevindingen over het psychosomatische lichaam binnen diverse disciplines waarbij diverse psychotherapeutische technieken worden verbonden met de rijkdom van op de praktijk gericht lichaamswerk.

Sterk aan dit boek is de helder onderbouwde kijk waar het gaat om denkkaders en theorieën rondom psychosomatische klachten. De brug wordt geslagen tussen lichaam en geest en de discussie wordt naar buiten gebracht in het werkveld van de zorg wat de dialoog bevordert om meer integraal naar psychosomatische klachten, medisch onverklaarbare klachten of somatoforme stoornissen te kijken. Tegelijkertijd mis ik erg de praktische uitwerkingen. Het boek is abstract en formeel geschreven, veelal beschouwend en regelmatig filosofisch van aard. Hoewel er casussen zijn opgenomen, wordt hier voornamelijk op gereflecteerd aan de hand van concepten en theorieën. Vooral stof tot nadenken dus over de verbinding tussen psyche en soma.

*        Inspirerend/origineel
*        Praktisch, toepasbaar
****    Wetenschappelijk onderbouwd
**      Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
**      Vormgeving, opmaak
*        Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Handleiding kortdurende schematherapie met werkboek CGT-technieken en werkboek experiëntiële technieken
Michiel van Vreeswijk en Jenny Broersen
108 pagina’s (handleiding)
ISBN 978 9036 815468 (handleiding)
ISBN 978 9036 815833 (CGT-technieken)
ISBN 978 9036 815772  (experiëntiële technieken)
Uitgeverij BSL

Schema’s zijn manieren van doen, denken, voelen en reageren die hun oorsprong hebben in je vroege jeugd. Het zijn daarmee als het ware een soort blauwdrukken die bepalen hoe je naar jezelf, anderen en de wereld kijkt. Overtuigingen en ervaringen worden hier door gevormd. Wanneer je iedere keer weer tegen dezelfde hindernissen aanloopt, gevoelens ervaart of je gedraagt op een manier die niet in overeenstemming is met wat er feitelijk gebeurt, weet je dat er een schema geactiveerd is. Disfunctionele schema’s ontstaan wanneer in je jeugd niet voldoende tegemoet gekomen is aan een universele basisbehoefte zoals veiligheid of verbinding of de vrijheid om je behoeften en emoties te uiten.

Schematherapie is in de jaren 90 van de vorige eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Jeffrey Young die in zijn behandelingen ontdekte dat veel mensen keer op keer dezelfde terugkerende belemmerende patronen lieten zien. Schematherapie is daarmee vooral een aangewezen therapievorm bij persoonlijkheidsproblematiek en bij terugkerende klachten zoals recidiverende depressies.

In de handleiding kortdurende schematherapie wordt aan de groeiende vraag om schematherapie en de kortste en meest effectieve behandeling voor cliënten tegemoet gekomen door het bieden van richtlijnen in de vorm van protocollen die zowel gegeven worden voor individuele therapie als voor groepstherapie. Waar schematherapie vaak om een therapie van enkele jaren gaat, bieden de hier gepresenteerde protocollen een uitgewerkte opzet van twee keer 20 sessies in aparte werkboeken met een focus op technieken vanuit de cognitieve gedragstherapie (werkboek één) en schematherapie waarbij het brandpunt op experiëntiële technieken ligt (werkboek twee).

Bijzonder helder en gestructureerd van opzet, met duidelijke kaders, voorbeelddialogen, ondersteunende tekeningen, schema’s, tests (te downloaden) en direct toepasbaar in de praktijk.

***      Inspirerend/origineel
*****   Praktisch, toepasbaar
***      Wetenschappelijke onderbouwing
*****   Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
***      Vormgeving, opmaak
****     Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stressproof
Dr. Mithu Storoni
260 pagina’s
ISBN 978 9463 190749
Uitgeverij Scriptum

Een boek dat lekker leest en veel, vaak originele invalshoeken heeft en oefeningen en strategieën aanreikt waarmee je chronische stress kunt ombuigen, of beter nog: voorkomen, dat is wat je in ieder geval in dit boek kunt vinden. Maar er is meer. Dit boekt kijk namelijk op een integrale wijze naar het fenomeen stress, waarbij wetenschappelijke inzichten vanuit diverse disciplines samenkomen in een aanpak die je prima op maat kunt maken met de hulp van dit boek. Toepasbaar voor jezelf, maar zeker ook bruikbaar in het werken met cliënten.

Dit op de praktijk gerichte boek kent negen hoofdstukken, waarbij elke hoofdstuk een vaak voorkomende stressfactor behandelt, waarin lichaam en geest samenkomen. Binnen deze hoofdstukken wordt een zogenaamde stressstrategie gevolgd , waarbij iedere keer weer de prioriteit ligt bij een terugkeer naar gezonde activiteit binnen de circuits van het rationele brein, de CEO in ons hoofd. Zo is een hoofdstuk gewijd aan hoe je op hol geslagen cortisol weer onder controle kunt krijgen, maar er is ook een hoofdstuk gewijd aan hoe je insulineresistentie kunt omkeren en chronische ontsteking (als bij darmproblemen, overgewicht of immuunreacties) uit kunt doven, wat een hele cascade aan gevolgen in gang zet en het brein in een staat van vechten of vluchten brengt.

De arts Mithu Storoni heeft met dit toegankelijke werk en schat aan adviezen bereikbaar gemaakt voor het publiek, die allen goed zijn onderbouwd en berusten op gefundeerd wetenschappelijk onderzoek.

****     Inspirerend/origineel
****     Praktisch, toepasbaar
****     Wetenschappelijke onderbouwing
****     Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
**        Vormgeving, opmaak
*          Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Leerboek slaap & slaapstoornissen
Onder redactie van Johan Verbreaecken, Bertien Buyse, Hans Hamburger, Viviane van Kasteel en Reindert van Steenwijk
739 pagina’s
ISBN 978 9033 489242
Uitgeverij Acco

Een overzichtelijk vormgegeven hardcover met een bijzonder rijk onderbouwde inhoud wat dit werk met recht een leerboek maakt rondom slaap en slaapstoornissen. Wanneer je niet alleen benieuwd bent naar de verschijningsvormen van slaap en het gedragsmatig aanpakken van slaapproblemen, maar ook belangstelling hebt voor de fysiologie, pathofysiologie en klinische benadering en behandeling van slaapproblemen, dan is dit beslist een aansprekend werk, waar je de diepte mee in kunt. Hoewel dit boek zich weliswaar in de eerste plaats richt op professionals in de slaapgeneeskunde, is het  ook praktisch van opzet en daarmee nuttig voor diegenen die in de begeleiding of andere sociale beroepen werkzaam zijn.

Het boek kent drie delen met in totaal 26 hoofdstukken en is zeer compleet van opzet. Ik kan mij niet voorstellen dat, als je informatie zoekt over wat dan ook rondom het thema slaap, je dit niet in dit boek terug kunt vinden.

In het eerste deel staan de fundamentele aspecten van slapen en waken centraal. Hierin komt bijvoorbeeld de neurobiologie aan de orde, wordt aandacht besteed aan het circardiaanse ritme, de ademhaling, thermoregulatie, genetica, het immuunsysteem en de ontwikkeling en veranderingen van slaap in de levensloop. In deel twee passeren diagnostische technieken de revue. Hier wordt het vaak erg technisch en wordt er medisch de diepte in gegaan met geavanceerde metingen en interpretaties. Het derde deel heeft weer meer mijn belangstelling wanneer de slaapstoornissen aan de orde komenzoals insomnie bij psychiatrische ziekten zoals dit kan samengaan met ADHD, stemming, angst of middelengebruik.

Zeker geen leesboek, maar met recht een leerboek en compleet overzichtswerk.

**       Inspirerend/origineel
**       Praktisch, toepasbaar
*****   Wetenschappelijke onderbouwing
***      Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
***      Vormgeving, opmaak
**       Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Instrumenten voor risicotaxatie
Onder redactie van H.P.B. Lodewijks en L. Van Domburgh
198 pagina’s
ISBN 978 9026 522505
Uitgeverij Pearson

Van antisociaal en delictgedrag bij kinderen en jongeren is bekend dat zowel zijzelf als de slachtoffers veel materiële en immateriële schade ondervinden. Schooluitval, psychische problemen, verslavingen, tienerzwangerschappen en werkloosheid komen onder deze groep veelvuldig voor. Naar het inschatten van de risico’s op herhaald regelovertredend gedrag of het plegen van delicten is de afgelopen tien jaar veel onderzoek gedaan, waarbij er een scala aan goede instrumenten is ontwikkeld waarover honderden internationale publicaties zijn verschenen. Om aan de vraag naar overzicht in deze literatuur en het nut en bruikbaarheid van deze instrumenten te voldoen, is dit boek geschreven dat een systematisch overzicht geeft van de risicotaxatie in Nederland.

In tien hoofdstukken worden na een inleiding en kritische beschouwing acht instrumenten uitgebreid behandeld, waarbij een casus voor een welkome praktische toepassing van het betreffende instrument zorgt. De hoofdstukken die je terugvindt beginnen bij de risicotaxatie van antisociaal gedrag bij kinderen beneden de 12 jaar met de Early Assessment Risk Lists (EARL) en eindigen met een hoofdstuk over de risicotaxatie bij kindermishandeling, want ook daar is uitgebreid aandacht voor in dit boek.  De indeling van de hoofdstukken is eenduidig. Na een inleiding wordt het betreffende instrument beschreven gevolgd door een beschrijving van de theoretische achtergrond en het wetenschappelijke onderzoek dat hieraan ten grondslag ligt. In een casusbeschrijving wordt de uitwerking in de praktijk toegelicht, waarna afgesloten wordt met samenvattende conclusies en een literatuuropgave.

Relevante kost om de kansen te vergroten op zo vroeg mogelijke bijsturing en behandeling van jeugdigen die ongewenst en/of antisociaal gedrag laten zien.

**        Inspirerend/origineel
***       Praktisch, toepasbaar
***       Wetenschappelijke onderbouwing
***       Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
**        Vormgeving, opmaak
           Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CGt voor kinderen en adolescenten met hoogfunctionerend autismespectrumstoornissen
Onder redactie van Angela Scarpa, Susan Williams White en Tony Attwood
ISBN 978 9026 522710
Uitgeverij Pearson

Onder hoogfunctionerende autismespectrumstoornissen vallen die stoornissen die in de DSM IV autistische stoornis, syndroom van Asperger en pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anderszins omschreven werden genoemd. Het zijn autismespectrumstoornissen die weliswaar voor behoorlijke hinder kunnen zorgen, maar waarbij er geen sprake is van een verstandelijke beperking.

In dit boek wordt vanuit de invalshoeken die de psychosociale aanpak binnen de cognitieve gedragstherapie biedt (cognitief én gedragsmatig) een overzicht gegeven van veelbelovende interventies bij kinderen en adolescenten met hoogfunctionerende ASS.

De besproken behandelingen variëren zowel in opzet als intensiteit. Zo zijn er in dit boek kortdurende programma’s opgenomen die geschikt zijn om toe te passen in een individuele setting, maar ook is er ruimschoots aandacht voor dagbehandeling en ondersteuning op school. Hoe dan ook: uitgangspunt is dat zij gericht zijn op de belangrijkste problemen waar jongeren uit deze doelgroep tegenaan kunnen lopen. Denk hierbij aan angst- en gedragsproblemen, sociale problemen, maar ook aan problemen rondom intimiteit en seksualiteit.

Na de eerste drie hoofdstukken waarbij ingegaan wordt op het opstellen van een behandelplan, de cognitieve gedragstherapie bij kinderen en adolescenten en de aanpassingen aan deze doelgroep, worden in negen hoofdstukken programma’s beschreven, waarbij niet alleen het programma per sessie uitgebreid staat beschreven met daarbij aandacht voor achtergronden en empirische basis, maar waarbij ook voor de rol van ouders bij de behandeling een terecht belangrijke plaats is toebedeeld.

**        Inspirerend/origineel
***       Praktisch, toepasbaar
****     Wetenschappelijke onderbouwing
***       Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
**        Vormgeving, opmaak
           Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Angst van monster tot stille kracht
Frits Boer
219 pagina’s
ISBN 978 9058 980717
Uitgeverij Tijdstroom

Auteur van dit boek is een autoriteit op het gebied van angst- en dwangstoornissen bij kinderen en als emeritus hoogleraar verbonden aan het AMC. Dit boek is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met hoogleraar evidence-based psychiatrie bij het VUmc en internationaal expert op het gebied van angst- en dwangstoornissen bij volwassenen. Een ervaren duo die een erg toepasbaar en toegankelijk boek hebben geschreven dat naar ik hoop de weg naar een groot publiek zal vinden. Angst gooit in een groot aantal levens de boel namelijk zo overhoop dat begrip voor wat er speelt en vooral wat je er nu echt aan kunt doen, zeer welkom is.

Dit boek kent vijf delen die afzonderlijk van elkaar te lezen zijn. In een ‘routeplanner’ krijg je een overzicht van de gepresenteerde informatie, zodat je weet of je wilt beginnen met het eerste deel waarin je vindt waar angst voor bedoeld is of in wilt haken op het deel waarin je je zorgen over iemand maakt met overmatige angst en wilt weten wat er speelt (deel drie) of wat je kunt doen als je al precies weet om welke angst het gaat (deel vier). Hoewel ik je aanraad alle delen te lezen, omdat het zoveel verklaart en je een keur aan handvatten biedt, zou ik deel vijf zeker niet overslaan. In dit hoofdstukken zie je hoe de gepresenteerde gereedschappen worden toegepast.

De kracht in dit boek zit hem wat mij betreft naast de aansprekende manier van hoe je als lezer wordt aangesproken in de hoop en positieve verwachting die je krijgt als je met het lezen van dit boek je angst beter gaat leren kennen, zodat je weet hoe angst te bedwingen, maar bovendien zodat je weet dat je kunt profiteren van zijn stille kracht.

****    Inspirerend/origineel
****    Praktisch, toepasbaar
**       Wetenschappelijke onderbouwing
*****  Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
**       Vormgeving, opmaak
**       Werkbladen, tools, links

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hartsverhalen voor iedere HSP met inspirerende krachtkaarten
Antoine van Staveren
206 pagina’s
ISBN 978 9089 547002
Uitgeverij Elikser

Mooi, mooi, mooi! Wat een schatkist aan rijkdom herbergt deze vierkant vormgegeven hardcover gevuld met de meest beeldende en hartverwarmende verhalen. Waar ik in veel gevallen om een idee van een boek te krijgen voor-en achterkant bekijk en me met het doornemen van de inhoudsopgave vergewis van een kader waarin ik de rest van het boek kan plaatsen, ging ik als vanzelf met dit boek anders te werk en liet ik de bladzijden door mijn vingers waaieren, waarna ik begon met lezen van één van de verhalen die in deze uitgave opgetekend liggen. Ik was al gauw verzonken in een aangename verstilling en terwijl de woorden als vanzelf hun weg naar binnen vonden, las ik nieuwsgierig door om naar het eind toe geraakt en dankbaar dit boek weer dicht te slaan. Wat een doorvoeld verhaal. Prachtig.

En dit is ook precies wat je van dit boek mag verwachten; verhalen. Maar dan geen gewone verhalen, maar verhalen gericht geschreven op de belevingswereld van hooggevoelige personen, waarbij het kunnen identificeren met de belevingswereld voor de auteur een belangrijk uitgangspunt was, zodat het doel inzichten te verkrijgen en bijgevolg in je kracht komen staan kan worden bereikt. En óf dit doel bereikt wordt, laat zich raden. De verhalen die ik las kwamen rechtstreeks binnen, vonden hun weg langsheen de rede en als vanzelf naar mijn hart. Ik kan me dan ook heel goed voorstellen dat dit in het werken met cliënten ook zo kan zijn. Ik heb in ieder geval al een verhaal gevonden dat precies zo mooi aansluit aan de thematiek waar één van mijn cliënten mee bezig is. Ik ga het voorlezen, waarbij de opdracht die aan dit verhaal verbonden is zomaar tot een gevoelsverschuiving zou kunnen lijden. De essentie van dit verhaal is verwoord op de bij dit verhaal horende kaart. Mijn cliënt wil er vast een foto van nemen.

Ik ben heel benieuwd.

*****  Inspirerend/origineel
*****  Praktisch, toepasbaar
         Wetenschappelijke onderbouwing
****   Schrijfstijl: leesbaar, toegankelijk
****   Vormgeving, opmaak
**      Werkbladen, tools, links