Actueel

Gerecenseerd januari

wo 13 mrt 2013

Hoe overleef je een liefdesaffaire
Hoe overleef je een liefdesaffaire
Alfons Vansteenwegen & Maureen Luyens. Lannoo, 2009. ISBN 987 90 209 8354 8

‘Hoe overleef je een liefdesaffaire’ is een geschenk voor alle stellen, die worstelen met de gevolgen van het uitkomen van een geheime relatie. Hoe noem je zo’n relatie eigenlijk? De woorden die we gebruiken omvatten vaak al een oordeel vinden de schrijvers. Ze laten zien dat de weg van de liefde door vele regels heen gaat. Er worden tal van redenen genoemd die mensen hebben om een geheime relatie aan te knopen. Ieder stel zal zich zeker herkennen in een van de beschreven redenen. Het zijn er meer dan je in de eerste instantie denkt! Een liefdesrelatie met een ander is niet per definitie alleen maar fout; het kan je uiteindelijk ook veel opleveren. Het boek biedt eyeopeners voor coaches en counsellors, die niet vaak met dit soort problematiek te maken hebben. Zo wordt bijvoorbeeld aangegeven dat de aandacht voor het leed meestal naar de bedrogene uitgaat en minder naar de vreemdganger, die echter ook worstelt. De vele, korte ervaringsverhalen uit de therapiepraktijk laten zien, dat liefde niet eenduidig is en dat mensen op verschillende manieren omgaan met de uitdagingen waar zij voor komen te staan. Soms is het te laat, en lukt het partners niet om bij elkaar te blijven. Het boek beschrijft uitgebreid de fasen waar stellen doorheen gaan als het vreemdgaan is uitgekomen en geeft praktische adviezen. De vele algemene ervaringen uit de praktijk van de auteurs geven een waarheidsgetrouw beeld van wat je kunt verwachten. Het zal boek zal zeker veel mensen helpen in hun zoektocht. Ik werd zelf erg blij van de beschreven discussies tussen het schrijversduo over bepaalde thema’s. Het laat zien dat er altijd meerdere kanten zijn aan een verhaal en dat ‘de waarheid’ niet bestaat. Het maakt dat je als lezer meer compassie krijgt voor de ingewikkelde situaties waar mensen in verzeild kunnen raken als gevolg van het hebben van gevoelens van liefde voor een ander dan de eigen partner. Zit je zelf als derde in een dergelijke relatie, dan kun je beter een ander boek lezen, want dit boek is met name bedoeld voor stellen die verder willen. Samen welteverstaan. De mogelijkheden van polyamorie worden in dit boek nauwelijks benoemd, in die zin heeft het boek een duidelijk focus. Voor wie dat ook niet zoekt, is dit boek beslist een aanrader.

Leonie Linssen – coach, counsellor en trainer

Seksverslaving
Seksverslaving: Begrijpen en veranderen (3^e herz. dr.).
Gertjan van Zessen, 2011. Amsterdam: SWP. ISBN 978 90 8850 291 0

Seks is voor iedereen bereikbaar en beschikbaar, zowel in real life als digitaal. Het gevaar van seksverslaving ligt mede daardoor op de loer. Gertjan van Zessen kiest voor een pragmatische aanpak bij de begeleiding van cliënten met een seksverslaving. Op basis van zijn lange klinische ervaring als therapeut heeft hij gekeken naar wat werkt. Zijn model heeft geen theoretisch fundament; de praktijk vormt de basis van het model. In dezelfde lijn kiest hij voor een definitie van seksverslaving en houdt hij zich in dit boek niet bezig met een discussie over concepten. Seksverslaving wordt omschreven als ‘een zich herhalend gedragspatroon, waarin de omgang met seks tot overwegend negatieve consequenties leidt, zonder dat betrokkene die effectief kan bijsturen terwijl hij dat wel graag wil’.
In het eerste deel van het boek schetst Van Zessen een kader dat seksverslaving beter helpt te begrijpen. Treffend is de beschrijving van een tweetal levenslopen, waarbij met name de levensloop van de ‘seksueel rustelozen’ aanleiding kan geven tot de ontwikkeling van een verslaving. Met behulp van voorbeelden beschrijft hij diverse aspecten van seksverslaving, wat dit inhoudt en wat de consequenties zijn voor de persoon in kwestie en voor de eventuele partner. Na lezing van dit deel begrijpt de lezer wat seksverslaving inhoudt en dat de auteur een gebrek aan zelfwaardering en verslavingsgedrag belangrijke pijlers acht in deze. Het tweede deel gaat over de behandeling van seksverslaving. Naast een beschrijving van valkuilen in de hulpverlening, licht Van Zessen zijn behandelmethode toe. Het doel is een praktische, toepasbare levensfilosofie te ontwikkelen, waardoor de cliënt geholpen wordt om de innerlijke stevigheid te vergroten en de innerlijke leegte te verkleinen. Hierdoor zou het zoeken naar bevestiging vanzelf minder worden. Naar mijn idee verschaft het boek praktische informatie over seksverslaving en voor de behandeling van mensen met seksverslaving en hun partners. Van Zessen beschrijft op een duidelijke wijze hoe het zelfbeeld en de zelfwaardering ontwikkeld kunnen worden. Mede door de vele praktijkvoorbeelden en de pragmatische aanpak is dit boek goed bruikbaar voor counsellors en therapeuten.

Wasilie Janssen - Gestalttherapeut

Liefde in wonderland
Liefde in wonderland: Overdracht en tegenoverdracht in de hulprelatie.
Riekje Boswijk-Hummel. De Toorts, 1997. ISBN 978 90 602 0756 7

Wonderland is de naam die Riekje Boswijk-Hummel geeft aan alles wat er gebeurt in de wereld van training, therapie en spiritualiteit, waarover gebruikers zich vaak verwonderen. Het woord liefde in de titel refereert aan de kenmerkende behoefte aan aandacht en afhankelijkheid in de relatie tussen ‘helper’ en cliënt. In alle relaties waarin sprake is van bewondering, affectie, liefde of macht, komt overdracht (projectie) voor. Als psychotherapeut legt de schrijfster dit begrip uit in de therapeutische setting. Ze beschrijft nauwgezet wat er gebeurt en vooral wat er mis kan gaan in de relatie tussen hulpverlener en cliënt. Duidelijk legt ze uit wat overdracht van de cliënt op de therapeut is. Hoe positieve en de negatieve overdracht ontstaat en welke  fasen er nodig zijn voor een gezond groeiproces naar onafhankelijkheid. Ook gaat ze uitgebreid in op het ontstaan en de risico’s van tegenoverdracht: de overdracht van de therapeut op de cliënt. Een en ander illustreert ze aan de hand van persoonlijke ervaringen als cliënt en in haar rol van therapeut. Ze schroomt daarbij niet haar eigen zwakke momenten te tonen.
Het boek bestaat uit zeven delen, onderverdeeld in korte hoofdstukken. De inhoudsopgave bevat vijf hele pagina’s, wat de suggestie wekt van een naslagwerk. Bij nadere beschouwing blijkt de vlag de lading echter niet te dekken. Omschrijvingen zijn verwarrend en soms zelfs magisch. De vele verwijzingen in complete tussenzinnen, vooral in het begin van het boek, ervaar ik als storend. Het is een gegeven dat overdracht nogal eens leidt tot teleurstelling, verwarring, ruzie en gemiste kansen én dat niet alleen in hulpverleningsrelaties. De doelstelling van de schrijfster met dit boek was zinnige informatie te geven voor cliënten en (alternatieve) hulpverleners, zodat ze bedacht zijn op overdracht. Vanwege de therapeutische setting, waag ik te betwijfelen of ‘buitenstaanders’ het boek ‘makkelijk weglezen’. Maar waar het trainers, opleiders, therapeuten en andere hulpverleners betreft, is Boswijk-Hummel ruimschoots in de opzet geslaagd. ‘Liefde in wonderland’ is een respectvol geschreven boek, met veel begrip en gevoel voor de behoeften van het innerlijke kind in de mens. Verplichte kost voor iedereen die met mensen werkt.

Marrie Rietveld – mindmasseur

Liever vrijen
Liever vrijen: Gids voor een betere seksuele relatie.
Maureen Luyens. Lannoo, 2007. ISBN 978 90 209 7035 7

Waarom vrijen we? Uit liefde en lichamelijk verlangen? In het eerste hoofdstuk worden 24 motieven om te vrijen benoemd, van relationeel tot lichamelijk, psychologisch, materieel en institutioneel. Hoewel je het gevoel bekruipt dat veel van deze motieven niet puur zijn, zul je waarschijnlijk ontdekken dat ook jij vanuit meer motieven vrijt. Een ontdekking die niet leuk is, maar vertelt Luyens later in het boek, vrijen uit meerdere motieven is onontbeerlijk voor een goede relatie. In ‘seks als een leerproces’, wordt onze seksuele ontwikkeling van wieg tot ouderdom beschreven. Ons verleden is belangrijk en kan invloed hebben, maar we hebben ook de mogelijkheid onze patronen te veranderen. Daarnaast biedt dit hoofdstuk handvatten voor de opvoeding. Opvallend is dat veel paren alleen het motief ‘vrijen uit liefde’ overhouden; dit als drijfveer is vaak te weinig om te beginnen met vrijen, met als gevolg dat de seksuele relatie kan versloffen. De middenleeftijd krijgt veel aandacht en vooral langdurige relaties. De voordelen, bijvoorbeeld leren relativeren, en risico’s zoals excuses bedenken om niet te hoeven vrijen en vreemdgaan, worden benoemd. Ik mis de problemen die men ondervindt bij het aangaan van nieuwe relaties of na een scheiding. In Nederland scheidt gemiddeld 36% na een huwelijk van veertien jaar; seriële monogamie zou zeker een plek verdienen.
In het derde hoofdstuk worden de verschillen tussen mannen en vrouwen besproken, veel mythes, maar vooral de relatie tussen lichaam, gedachten en relatie. Deze wisselwerking, maar ook manieren om deze positief te bekijken, anders aan te pakken  of te relativeren komen aan bod. Het laatste meest praktische hoofdstuk bespreekt de geheimen van een bevredigende relatie: flexibel met veranderingen omgaan, vrijen uit meerdere motieven, relativeren van spontane zin (bereid zijn zin te krijgen is belangrijker), seks positief beleven en een goede relatie betekent niet per se goede seks en andersom. Daarbij een heldere uiteenzetting over hoe om te gaan met verschil in zin. Het boek sluit vrij abrupt af met een stukje over vreemdgaan, veelvoorkomende reacties en welke relaties dit kunnen overleven. Al met al niet een boek met heel veel nieuwe feiten of tools, echter wel een boek dat je aan het denken zet over jezelf, je partner, je relatie en overtuigingen. En daarmee de aanzet kan zijn voor een betere seksuele relatie.

Natalie Gallicola – trainer en coach

Meer denken over seks
Meer denken over seks: Hoe doe je dat?
Alain de Botton. De Arbeiderspers, 2012. ISBN 978 90 295 8506 4

Dit boekje voor getrouwde mannen met kinderen, die worstelen met hun libido, geeft commentaar op deze verwarrende levensfase in onze huidige westerse cultuur. Het biedt geen perspectief. De strekking: zonder seksualiteit geen problemen, maar ook geen leven. Interessant is Alain de Botton’s observatie dat alleen religies porno vandaag de dag nog als gevaar zien; gif, waartegen mannen beschermd moeten worden. Ik deel zijn verwondering dat het tegenwoordig  als ‘normaal’ gezien wordt om ‘woedend’ te reageren als je man is vreemdgegaan. Dit gaat wat hem betreft voorbij aan de moeilijkheid – schier onmogelijkheid – liefde, seks en gezin te delen met één en dezelfde persoon. De Botton beschouwt ‘impotentie’ als teken van respect ofwel de beschaafde angst om de ander teleur te stellen en merkt op dat seks hebben met elkaar en het gezamenlijk bestieren van een huishouden nogal verschillende zaken zijn. Hij wijt de verminderde seksuele opwinding in een huwelijk ook aan angst voor incest, doordat mannen geneigd zouden zijn een partner te kiezen die op hun moeder lijkt. Een andere oorzaak vindt hij in (onbewuste) woede. Liefde bedrijven met degene die jou (onbedoeld) gedurende de dag af en toe (onvermijdelijk) gekwetst heeft, is niet wat je wil. Het offeren van seksueel verlangen (verleiding?) en zo bij elkaar blijven zou een teken van edelmoedigheid kunnen zijn. En zo nog een heleboel losse flodders… De Botton refereert aan wereldlitteratuur zoals Jane Austen en doet één halfslachtige poging om deugd (het goede?) en seksueel verlangen (het slechte?) te verenigen. Hij wijst op Botticelli die Maria afbeeldt als belichaming van barmhartigheid, zelfopoffering, beminnelijkheid en goedheid en tegelijkertijd als seksueel aantrekkelijk. Hilarisch vond ik zijn voorstel om porno te situeren in een bibliotheek en op die manier seksuele opwinding te verbinden met verheffingsidealen. We hebben dit boekje niet nodig om meer te praten over seks, laat staan te denken. De Botton lijkt er zelf nog lang niet over uitgedacht…

Dieuwke Aberson – psycholoog, coach, counsellor, supervisor en trainer