Actueel

Minister Schippers versterkt ggz in eerstelijn

di 11 jun 2013

De geestelijke gezondheidszorg gaat per 2014 veranderen. De focus verschuift naar zelfmanagement en preventie. De inzet van huisarts en praktijkondersteuner ggz (POH-GGZ) wordt versterkt. Daarnaast zullen veel ggz-patiënten lager in de keten terecht komen. Dit schrijft minister Edith Schippers in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens V&VN is verpleegkundige ggz-zorg onmisbaar in de zogeheten basis ggz.

In vergelijking met de landen om ons heen worden in Nederland relatief veel mensen in de duurdere specialistische zorg behandeld. Het gaat daarbij vaak om patiënten met lichte of middelzware klachten. De trend dat patiënten door huisartsen of psychologen te snel naar specialistische zorg worden doorverwezen, moet met de nieuwe aanpak gekeerd worden. Door goede samenwerking en ondersteunend beleid verwacht Schippers dat er een verschuiving van patiëntstromen kan plaatsvinden. Om dit voor elkaar te krijgen is het belangrijk dat huisartsen patiënten met psychische problematiek goed herkennen, meer patiënten zelf gaat behandelen en/of beter doorverwijzen naar de generalistische basis ggz (voorheen eerstelijnspsychologische zorg) of gespecialiseerde ggz.

Onmisbaar
V&VN ziet kansen in de plannen van minister Schippers. Ivonne van der Padt, voorzitter van V&VN Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen (SPV): "Zo dicht mogelijk bij huis en zo weinig gespecialiseerd als nodig is. Een degelijk aanbod van kennis en ervaring in ggz hoort, net als de algemene gezondheidszorg, in de eerstelijn. SPV-en maken al jaren deel uit van dit aanbod en dat zal, wat ons betreft, in de toekomst zo blijven. Niet alleen als ondersteuner in de huisartsenpraktijk maar straks ook in de zogeheten basis ggz. In de vier zorgvraagzwaartepakketten die voor de basis ggz zijn ontwikkeld, is ggz verpleegkundige zorg volgens ons onmisbaar. Intensieve samenwerking met andere disciplines en zeer zeker met de verpleegkundigen in de ‘maatschappelijke gezondheidszorg’, is daarbij van groot belang. Wij kunnen de minister dan ook van harte ondersteunen in haar initiatief om ‘meer handen’ in de wijk te krijgen!"

Verschuiving patiëntstromen
In de plannen van minister Schippers gaat om drie type patiënten die in de toekomst niet meer in de gespecialiseerde ggz behandeld hoeven worden, maar een plek krijgen binnen de generalistische basis ggz, in de eerstelijn dus. In het bestuurlijk akkoord werd al genoemd dat minimaal 20 procent van de patiënten die nu in de gespecialiseerde ggz zitten, daar in de toekomst behandeld worden. Dankzij innovaties kan volgens Schippers een deel van de patiënten met zwaardere problematiek eveneens doorschuiven. Tot slot kunnen patiënten met stabiele chronische problemen overgedragen worden aan de huisarts of generalistische basis ggz.

Versterking huisartsenzorg en POH-GGZ
Om de huisarts beter in staat te stellen de toeloop van mensen met psychische klachten te organiseren, te begeleiden en te verwijzen, zal de ondersteuning van de huidige module POH-GGZ binnen de huisartsenzorg worden versterkt. Deze maatregel betekent dat de huisartsenzorg ook de mogelijkheid wordt geboden om bijvoorbeeld de psychiater, psychotherapeut, klinisch psycholoog en/of (eerstelijns) GZ-psycholoog te consulteren, de screeningsfunctie binnen de huisartsenzorg te optimaliseren of de patiënt een e-mental health programma aan te bieden. Als deze oplossingen niet toereikend zijn, kan de huisarts doorverwijzen naar generalistische basis ggz of specialistische ggz. Om goed door te verwijzen komt VWS met een verwijsmodel met objectieve criteria.

Meer gespecialiseerde tweedelijns ggz 
Met versterking van de POH-GGZ en introductie van de Generalistische Basis GGZ wordt het mogelijk gemaakt dat de gespecialiseerde GGZ zich meer kan richten op patiënten met ernstige psychische problemen. De gespecialiseerde GGZ kenmerkt zich door een hoge mate van complexiteit van behandeling waarbij een zwaar beroep op specialistische kennis gedaan zal worden, aan een doelgroep waarbij de kwaliteit van leven (ernstig) onder druk kan staan. In de gespecialiseerde GGZ worden op dit moment ook zorgvraagzwaartecriteria ontwikkeld om meer inzicht te krijgen in de zwaarte van de zorgvraag per patiënt.

Extra geld voor huisarts 
Om te voorkomen dat mensen te snel doorverwezen worden naar een specialist, krijgt de huisarts extra geld dat hij flexibel in kan zetten om hulp in te roepen voor de behandeling van mensen met psychische problematiek. Bijvoorbeeld voor het inhuren van een praktijkondersteuner, het aanbieden van behandelingen via internet of voor de consultatie van een psychiater. In 2013 is hiervoor al 7 miljoen euro extra beschikbaar gesteld. Door de nieuwe plannen komt hier in 2014 eerst 25 miljoen en vanaf 2015 jaarlijks 35 miljoen bij. V&VN ziet graag dat de minister deze consultatieve mogelijkheid uitbreidt naar de sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV) en de verpleegkundig specialist geestelijke gezondheidszorg.