Actueel

Podcast: Drie voorspellers van een depressie - en wat je eraan kan doen

di 20 dec 2022

We hebben allemaal wel eens een slechte dag. Maar soms trekken de donkere wolken in het hoofd niet weg. Een depressie ligt dan op de loer, maar is ook nog te voorkomen, blijkt uit onderzoek van Jonas Everaert. Hij vertelt erover in de nieuwe aflevering van de podcast Univers Audio.



Als we een depressie kunnen zien aankomen is die misschien nog te voorkomen. Vanuit die gedachte heeft universitair docent medische en klinische psychologie Jonas Everaert onderzoek gedaan naar de vroege signalen van een depressie. Twintig weken lang volgde hij een groep van 460 mensen. Wekelijks werden ze bevraagd: welke depressiesymptomen ervaren ze, hoe is het stressniveau en hoe gaan ze om met emoties?

Hoe we met emoties omgaan
Emoties, of eigenlijk vooral de manier waarop we ermee omgaan, spelen een grote rol bij het ontstaan van depressieve klachten. Het leven heeft ups en downs, dat geldt voor iedereen. Je kan een geliefde verliezen, je baan, of ergens anders tegenaan lopen. Maar waar de een blijft piekeren en zich bijvoorbeeld aanhoudend zorgen maakt over de toekomst, gaat de ander weer voorzichtig verder. Dat kan een groot verschil maken, blijkt uit het onderzoek.

Waarom wordt de een depressief en de ander niet? “Drie kenmerken van emotieregulatie zijn voorspellend voor een heel aantal depressiesymptomen,” zegt Everaert in deze aflevering van Univers Audio. “Niet de positieve kanten kunnen zien van een stressvolle gebeurtenis, je voortdurend afvragen waarom je niet op gang komt en herhaaldelijke negatieve gedachten over gevoelens van eenzaamheid.”

Dingen die wél helpen
“Als je tegenslag hebt is het niet gek dat je je slecht voelt, negatieve gedachten hebt en dingen doet die niet helpen,” zegt Everaert. Maar je hoeft niet altijd dieper weg te zinken in een poel van ellende. Er zijn dingen die wél helpen. Hoewel er meer onderzoek nodig is om harde uitspraken te doen over oorzaken en gevolgen, bieden de onderzoeksresultaten in de tussentijd alvast handvatten om mogelijke verslechtering te voorkomen.

Negatieve gedachten hoeven niet eindeloos herhaald te worden, zegt Everaert. Hij ziet een rol weggelegd voor mindfulness, het bewust zijn van het huidige moment. “Je leert gedachten te laten passeren,” in plaats van eraan vast te houden. En er zijn meer manieren: “Het kan ook helpen om piekeren in te plannen.” Dat je besluit: “Ik pieker tussen vier en vijf.”

Oog hebben voor het positieve is volgens de onderzoeker ook belangrijk. Hoe slecht een situatie ook is, meestal is er wel een ‘silver lining’, iets dat je ervan leert of meeneemt voor de toekomst. Je kan zelfs bewust positieve dingen in je leven brengen: “Ga mediteren, sporten, contact zoeken met vrienden. Wat je maar kan helpen.” (bron: Univers Online)

Univers Audio is de maandelijkse podcast van Univers, het onafhankelijke nieuwsmedium van Tilburg University. Iedere maand een boeiend gesprek met een gast uit de academische wereld.