Actueel

Praten is zilver, bioritme is goud

di 14 jan 2014

Mensen praten wat af over moeilijke problemen. Bij coaching en therapie voeren we diepgravende gesprekken, om beter te functioneren op werk of in ons privéleven. Thuis praten we erover door, liefst tot laat in de avond met een glas wijn erbij. En dan eindelijk naar bed, geen oog dicht doen, piekeren, weer voor de televisie, terug naar bed en klaarwakker liggen draaien en tobben. De volgende ochtend moeilijk uit bed kunnen komen, niet fit, geen ontbijt, snel de deur uit.

Slaapproblemen komen onder de hele bevolking veel voor en ook bij psychische stoornissen zoals depressie, angststoornissen, burnout, verslaving en ADHD. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat slaapproblemen vaak samengaan met een verstoord bioritme. Ons bioritme hangt samen met de biologische klok, die weer veel invloed heeft op verschillende processen in het lichaam, zoals ons dag- en nachtritme, onze bloeddruk, lichaamstemperatuur, stofwisseling en allerlei hormonale processen, maar ook ons energieniveau en onze stemming. Is de aansturing van de biologische klok niet optimaal, dan kan dat leiden tot allerlei klachten, zoals concentratieproblemen, slapeloosheid en depressie.

Geen structuur, lange dagen, middelengebruik en veel reizen, lang uitslapen en heel laat naar bed gaan. Het helpt ons verder de put in. Ons onregelmatige leven verstoort ons bioritme. Die smartphone in de hand en de laptop op schoot houden ons ’s avonds wakker met het licht van hun beeldschermen. En ’s avonds intensief sporten of zware gesprekken voeren, helpen ons niet ontspannen en maken ons evenmin slaperig. Vooral mensen met slaapproblemen of ADHD hebben problemen met zo’n levensstijl, omdat ze ’s avonds al moeilijk tot rust kunnen komen.

Hoor je als counselor zulke verhalen in je praktijk, dan kun je teruggrijpen naar een oeroud, simpel maar effectief advies: Rust, Reinheid en Regelmaat. Een vast ritme, dagstructuur, gezonde maaltijden op vaste tijden, ze doen ons bioritme meer dan goed. De drie R’s zijn dus zeker niet ouderwets. Samen met lichttherapie maken ze zelfs deel uit van de relatief nieuwe therapievorm Chronotherapie. Lichttherapie heeft zich als oplossing bewezen bij seizoensgebonden depressie en wordt inmiddels ook succesvol ingezet bij depressies en andere psychische klachten. Herstel van de biologische klok en een gezonde levensstijl met de drie R’s zijn minstens zo belangrijk.

Regelmatig spreek ik mensen die verbaasd zijn hoeveel ze aan de drie R’s hebben. Ik sprak net nog een ADHD’er die zijn leven heeft omgegooid. Elke avond om elf uur zet hij de televisie uit en gaat hij naar bed. Om zes uur staat hij op; hij ontbijt, maakt een wandeling, drinkt een kop thee. En daardoor kon hij vanochtend een uur lang geconcentreerd werken. Best bijzonder voor een ADHD’er zul je denken. Maar zo simpel is het: wanneer we onze biologische klok en ons bioritme optimaliseren, slapen we beter en gaan we ons beter voelen. En dat maakt vooral voor een grote groep mensen met een psychische stoornis een groot verschil.

Hierbij de gouden tips voor een optimaal bioritme op een rijtje:

• Sta op een vaste tijd op en ga op een vaste tijd naar bed
• Zorg voor veel licht in de ochtend (een lekkere wandeling met de hond, of lampen in de winter)
• Doe geen dutjes overdag
• Zorg voor weinig licht in de avond en houdt afstand van beeldschermen
• Ga niet te laat en/of intensief sporten
• Eet op vaste tijden en geen zware maaltijden ’s avonds laat
• En vooral: ’s avonds geen zware gesprekken voeren!

Ingrid Weijnen is psychotherapeut en Directeur Behandelzaken bij ggz-kliniek U-center. U-center behandelt mensen met psychische problemen als gevolg van depressie, burn-out, verslaving, angst en trauma. Volg U-center op Twitter!