Actueel

Promotie: Een plaats van hoop

ma 16 mrt 2020

In ieder mens schuilt het besef dat we elkaar nodig hebben. Ik heb de ander nodig, maar andersom heeft die ander ook mij nodig. En dat raakt aan ons aangeboren gevoel van zorg en verantwoordelijkheid voor wie kwetsbaar of in gevaar is. Dat gevoel, die diep gewortelde motivatie tot zorg vormt de hoop op herstel van beschadigde relaties. Het is de kern van de contextuele therapie. In zijn proefschrift Where Hope Resides onderzoekt Jaap van der Meiden hoe dat handen en voeten kan krijgen in de hulpverlening en in andere werkvelden waar mensen worden begeleid.

De contextuele therapie is een vorm van relatie en gezinstherapie, ontwikkeld door de Hongaars-Amerikaanse psychiater Ivan Boszormenyi-Nagy. Deze benadering is onder andere bekend vanwege haar aandacht voor loyaliteit. Waar de loyaliteit in het geding is, kan de ontwikkeling van het kind ontwricht, en het welzijn van de betrokkenen verstoord raken. Even zo kenmerkend is haar intergenerationele gerichtheid. Verstoringen in voorgaande generaties kunnen, indien niet tijdig onderkend, een bedreiging vormen voor de huidige generatie. Daarom zoekt de contextuele benadering naar herstel van beschadigde relaties, met als belangrijkste focus het ontsluiten van de intrinsieke motivatie tot wederzijdse zorg.

In het hierboven genoemde onderzoek heeft Jaap van der Meiden, contextueel therapeut en docent-onderzoeker aan de Christelijke Hogeschool Ede, de toegankelijkheid en toepasbaarheid van deze modaliteit onderzocht. Hij heeft daartoe de onderliggende theorie herschreven en geordend vanuit het hiervoor beschreven uitgangspunt van onderlinge menselijke afhankelijkheid, en dat uitgewerkt in haar kernbegrippen: verbondenheid en rechtvaardigheid. Vervolgens heeft hij onderzocht hoe die theorie wordt toegepast. Daarvoor heeft hij therapiesessies van de grondlegger zelf en van huidige contextueel therapeuten geobserveerd en geanalyseerd.

Dit onderzoek heeft geresulteerd in een toegankelijke theorie en een toepasbaar model voor de relatie en gezinstherapie. Daarmee biedt het ook richtlijnen voor integratie in andere mensgerichte beroepen als sociaal werk, coaching, mediation, pastoraat, primair onderwijs, verpleging, enzovoort. De onderzoeker hoopt dat zijn onderzoek professionals handvatten biedt om de diep gewortelde motivatie tot zorg als bron van hoop aan te spreken. Ter versterking en, waar nodig, herstel van menselijkheid. (bron: Universiteit van Humanistiek)


Where Hope Resides: A Qualitative Study of the Contextual Theory and Therapy of Ivan Boszormenyi-Nagy and its Applicability for Therapy and Social Work. Promotie Jaap van der Meiden, 18 november 2019. Universiteit van Humanistiek