Actueel

Zonder schuldgevoel gas terugnemen: de herfst is er perfect voor

ma 19 sep 2022

Kun jij je ook zo melancholisch voelen deze tijd van het jaar? De herfstmaanden maken pijnlijk duidelijk dat het onbezorgde genieten van de zomer nu echt voorbij is. Al was je ook wel toe aan wat rust. En raad eens? De herfst is de uitgelezen periode om het wat rustiger aan te doen.

Aan de ene kant zijn er de boswandelingen waarbij al het geel, oranje en rood schittert in het laaghangende zonlicht, en de gezelligheid van binnen zitten. En chocoladepepernoten. Aan de andere kant is er het door de regen fietsen, al dan niet doorweekt aankomen op je werk, steeds korter wordende dagen, de frisse zomertint die nu echt van je gezicht verdwijnt, en alsof dat nog niet genoeg is gaat daar een sausje overheen van een algeheel maar onbestemd melancholisch gevoel.

Het is ook een beetje een verdrietige tijd. De vallende bladeren zijn een voorbode van kale bomen en een winter waarvan het donker lang kan duren. Je geeft de digitale nomaden die een of ander tropisch eiland opzoeken de komende maanden groot gelijk. Kon jij dat ook maar. Echt niet op een luxe manier hoor, veel heb je niet nodig. Gewoon, even iets eenvoudiger leven. Niet dat chaotische gedoe van hier, waarvan de speciaalbiertjes op terrasjes nu ook nog eens zijn ingeruild voor omhoog gewaaide paraplu’s. Rust, dat wil je.

Herkenbaar? Niet gek dat je daar nu behoefte aan hebt. Het is er de tijd voor. Herfst is een tijd van loslaten. Zoals alles op aarde, in het hele sterrenstelsel zelfs, een cyclus heeft, hebben wij die ook. We worden geboren, doen dingen, worden met een beetje geluk oud en nemen weer afscheid. Ieder jaar opnieuw voltrekt die cyclus zich in het klein. Nu kun je denken dat plantjes en bomen niks met ons te maken hebben, maar uiteindelijk bestaan ook wij uit dezelfde atomen. Mensen behoren evengoed tot de natuur waarvan ze zich steeds voornemen er meer tijd in door te brengen.

Het is ook niet zo dat je direct vrije dagen moet opnemen om onder een dekentje op de bank te gaan liggen; het hele idee van een cyclus is dat alles doorgaat.

Bioritme
Er is een Japanse uitdrukking, ichiyo ochite tenka no aki o shiru: ‘met het vallen van e?e?n blad, weten we dat de herfst er is’. Japanners gebruiken dit gezegde om aan te geven dat we de seizoenen als wegwijzers moeten zien, die ons zichtbaar herinneren aan ons natuurlijke ritme, legt de Britse Japan-expert Beth Kempton uit in haar onlangs verschenen boek Wabi sabi, over de oosterse traditie van het accepteren en waarderen van de vergankelijke, imperfecte en incomplete aard van alles.

"In het moderne leven wordt dit ritme vaak verstoord", schrijft Kempton. "We maken onze dagen langer met felle kunstmatig verlichting, onderbreken ons gevoelige bioritme met het blauwe licht van onze elektronische apparaten, en we dwingen onszelf om uiterst productief te zijn, gewoon omdat het een werkdag is. We gaan maar door, ongeacht of ons lichaam ons probeert te vertellen dat het tijd is om een winterslaap te houden, of naar buiten te gaan voor wat zomerzonlicht... en dan zijn we verbaasd dat we ziek worden."

De seizoenen zijn een regelmatige herinnering aan het feit dat we niet de hele tijd door hoeven te duwen, vervolgt ze. "Tegenover elke uitbreiding staat inkrimping. Elke inspanning heeft rust nodig. Er zijn tijden om te creëren en tijden om op zoek te gaan naar inspiratie. Tijd voor lawaai en tijd voor stilte. Een tijd om je ergens op te richten en een tijd om te dromen. Eb en vloed. Het wassen en het afnemen van de maan."

Oude bladeren
Natuurlijk gaan de zaken op je werk gewoon door en zal je zelfs misschien nieuwe projecten in je schoot geworpen krijgen, terwijl het gevoelsmatig juist tijd is om dingen af te sluiten. Het is ook niet zo dat je direct vrije dagen moet opnemen om onder een dekentje op de bank te gaan liggen; het hele idee van een cyclus is dat alles doorgaat. Maar het is niet verkeerd om het wat rustiger aan te doen als je daar behoefte aan hebt.

Wellicht ’s avonds wat vroeger naar bed gaan? Misschien even wat vaker nee zeggen als dat kan, op werk en in je privéleven? En bedenk eens, wat kun jíj loslaten? Zijn er gewoontes in je leven die jou niet meer dienen? Mensen die meer energie vragen dan je ze kunt geven? Of misschien toch zelfs je baan, die niet meer past bij de persoon die je inmiddels bent geworden?

Zonder het loslaten van oude bladeren, zou er in de lente geen nieuw, fris groen kunnen verschijnen. De grondbeginselen van de Japanse ‘wabi sabi’-gedachte vormen in ieder geval een mooie inspiratie: perfectie bestaat niet, accepteer jezelf en alles om je heen zoals het is. Er is alleen maar nu en nu is het nou eenmaal herfst. (bron: Intermediair)